De Reclame Code Commissie oordeelt dat Albert Heijn misleidt met de claim dat haar Beter voor Koe, Natuur en Boer-melk klimaatneutraal is.
In een paginagrote advertentie in de Volkskrant stelde Albert Heijn dat 300 melkveehouders die melk leveren aan de keten, sinds dit jaar klimaatneutrale melk produceren.
Ik diende een klacht in bij de Reclame Code Commissie en kreeg gelijk.
Mijn onderbouwde klacht
In de paginagrote advertentie met daarop twee melkveehouders en hun koeien schrijft Albert Heijn: “Alle ‘Beter voor Koe, Natuur en Boer’-melk wordt in 2021 klimaatneutraal. Dat betekent dat de CO2 die wordt uitgestoten bij het produceren gelijk is aan de CO2 die in de grond wordt vastgehouden”.
Ik voerde aan dat ook de koemelk van Albert Heijn verre van klimaatneutraal is:
- Het klimaatpanel van de Verenigde Naties -het IPCC- benoemt dat koeien klimaatbelastend zijn (mede vanwege het methaan dat vrijkomt bij hun spijsvertering). Dit is belangrijk, want wat het IPCC schrijft in haar rapporten wordt breed gedragen door de wetenschappelijke wereld.
- Ook benoemt het IPCC dat de extensieve melkveehouderij méér CO2 uitstoot per product dan intensieve veehouderij. Per hectare kan de uitstoot lager zijn, als je bijvoorbeeld één koe twee hectare de ruimte geeft. Maar omdat je dan zoveel ruimte nodig hebt, is extensief bij gelijkblijvende consumptie nóg slechter dan intensieve veehouderij voor het klimaat en de natuur. Albert Heijn onderbouwt hun claim ondertussen met: “een extensief bedrijf is de basis om te komen tot klimaatneutrale melk“.
- De conclusie van het IPCC dat extensief slechter is voor het klimaat, werd eind 2020 weer bevestigd door onderzoek van Duitse wetenschappers. Dit onderzoek was van zo’n hoge kwaliteit, dat het werd gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature.
- Ook heeft de Wageningen Universiteit recent voor zuivelmerk FrieslandCampina en het ministerie van Landbouw onderzocht of grasweiden de uitstoot van koeien kunnen opnemen, zoals Albert Heijn in haar advertentie claimt. De WUR concludeerde dat dit praktisch onmogelijk te zeggen is, omdat de opname van CO2 door de bodem afhangt van variabele omstandigheden zoals bodemtype, de toestand van de bodem en neerslag en temperatuur.
- Daarnaast concludeert Oxford University in een uitgebreide analyse van de wetenschappelijke literatuur op dit vlak, dat de uitstoot van de melkveehouderij zelfs in het meest gunstige geval niet gecompenseerd wordt.
- De cijfers in Nederland: 36 procent van het Nederlandse landoppervlak is gras voor de koe. Slechts 2 procent van de Nederlandse CO2-uitstoot wordt gecompenseerd door vegetatie en bodem, waarvan 60 procent door bos (terwijl bos slechts 10 procent van het landoppervlak uitmaakt). De grote hoeveelheid gras in ons land compenseert dus naar schatting nog geen 0,5 procent van de totale Nederlandse broeikasgasuitstoot, terwijl de Nederlandse melkveesector 12,3 procent (22,4 megaton) van de CO2-uitstoot veroorzaakt.
De uitstoot van de melkveehouderij wordt zelfs in het meest gunstige geval niet gecompenseerd
Zie hier m’n volledige klacht met onderbouwing:
De reactie van Albert Heijn
Albert Heijn vroeg om uitstel van de termijn waarbinnen ze hun verweer moesten indienen. Blijkbaar moesten ze diep in beraad over hoe ze dit gingen aanpakken.
Uiteindelijk stuurde de keten een verweerschrift van vijftien kantjes. Ik schrok even, maar toen ik het goed las, zag ik dat de onderbouwing van hun claim erg zwak was. Bizar natuurlijk, voor zo’n grote, invloedrijke keten die zoveel middelen heeft: zoiets fundamenteels in een paginagrote advertentie ztten, terwijl het nergens op gebaseerd is!
Het enige wat Albert Heijn in essentie schreef was hoe goed ze het doen; dat wat ik aanvoerde niet relevant was; dat hun methode beter was dan die van de Wageningen Universiteit (tuurlijk!) en dat volgens één analyse van commercieel adviesbureau Aequator de uitstoot van de koeien wel degelijk gecompenseerd kan worden door het gras. Albert Heijn deelde overigens niet eens de hele analyse van het commercieel adviesbureau, maar slecht een paar highlights. Uit deze highlights zelf bleek dat Albert Heijns inschatting totaal onrealistisch/veel te optimistisch was.
Kortom: de onderbouwing van Albert Heijns klimaatneutraal claim was zo tenenkrommend slecht, dat ik nogal verbaasd was over het uiteindelijke oordeel van de Commissie.
Diep triest dat zo’n grote, invloedrijke keten met zoveel onzin op de proppen komt
Zie hier het verweerschrift van Albert Heijn:
De zitting en het oordeel
Ik had mijn pleitnota waarin ik het verweerschrift van Albert Heijn weerleg, opgestuurd naar de Reclame Code Commissie. Ik kon helaas toch niet bij de zitting aanwezig zijn, maar als het goed is heeft de Commissie mijn pleitnota gezien.
Albert Heijn nam deel aan de zitting met vier man sterk. Blijkbaar hebben ze zo op de Commissie ingepraat dat het gras de uitstoot van de koe kan compenseren, dat de Commissie uiteindelijk oordeelde dat:
“De Commissie ziet in hetgeen Albert Heijn heeft aangevoerd aanknopingspunten voor het oordeel dat de bestreden claims over vastlegging van CO2 wellicht bewaarheid kunnen worden.”
De Commissie stelde wel dat Albert Heijn misleid had: er was sprake van strijd met artikel 2 en 3 van de Milieu Reclame Code. Maar Albert Heijn kan volgens de Commissie in 2022 alsnog vaststellen of het grasland de uitstoot van de koeien in 2021 compenseerde.
Dit vind ik totaal bizar, gezien de bewijslast van wat ik aanvoerde: conclusies van het IPCC, onderzoek dat was gepubliceerd in Nature, onderzoek van de WUR dat werd uitgevoerd voor FrieslandCampina en het ministerie van LNV, een rapport van Oxford University en cijfers van het CBS.
Hoe weegt een enkele, totaal onrealistische belofte van een commercieel adviesbureau hier tegenop? En wie houdt Albert Heijn tegen als zij in 2022 met dit soort fantasiecijfers aankomt als ‘bewijs’ dat het grasland de uitstoot gecompenseerd heeft?
Zie hier de pleitnota die ik had ingediend:
Totaal bizar, gezien de bewijslast van wat ik aanvoerde
Wat gaat Albert Heijn nu doen?
De uitspraak van de Reclame Code Commissie leidde tot deze reactie van Albert Heijn, te lezen op NU.nl:
Albert Heijn laat in een reactie weten blij te zijn “dat de RCC zo duidelijk aangeeft dat zij aanknopingspunten ziet voor gebruik van duurzaamheidsclaims over vastlegging van CO2”.
Waanzin.
Het is algemeen bekend dat koeien funest zijn voor het klimaat. Het methaan dat de koeien uitstoten warmt de aarde in twintig jaar tijd 84 keer sneller op dan CO2. Met 32 procent van het totaal is de veehouderij wereldwijd de grootste bron van de menselijke methaanuitstoot.
De VN waarschuwde onlangs dat methaan de belangrijkste hefboom is die we hebben om ons klimaat nog te redden:
“Cutting methane is the strongest lever we have to slow climate change over the next 25 years [..].”
Maar in plaats dat Albert Heijn paginagrote advertenties plaatst voor klimaatvriendelijke plantenzuivel, praat de supermarktketen koeienzuivel goed. Verontrustend, want het is met het klimaat een race tegen de klok.
Zelfs al zou het grasland door maatregelen van Albert Heijn meer CO2 kunnen opnemen dan tot nu toe het geval was, dan nog is dat geen rechtvaardiging om koeien te houden. We zeggen immers ook niet: die kolencentrales kunnen wel open blijven, als we maar genoeg bomen planten.
Ik hoop alsnog dat Albert Heijn verantwoordelijkheid neemt voor het klimaat en stopt met het promoten van dierlijke producten.
Het methaan dat de koeien uitstoten warmt de aarde in 84 keer sneller op dan CO2
