'Terror Jaap' goes vegan? - interview!

Ik was vroeger verslaafd aan de Gouden Kooi. Toen ik drie maanden wegging naar Hawaii was ik ook enorm verdrietig dat ik het niet meer zou kunnen volgen (maar Hawaii was gelukkig ook wel leuk :P). Nu is de Gouden Kooi weer op m'n pad gekomen op een manier die ik nooit voorzien had. Of nou ja, een van de oud-bewoners: winnaar Jaap! Hij eet voor het grootste deel plantaardig. Ik ben inmiddels zelf ook al een paar jaar vegan en ik wilde hem graag interviewen. Hoewel hij geen interviews meer geeft, wilde hij toch mijn vragen beantwoorden welke hij stuk voor stuk uitvoerig en genuanceerd (en een tikje cynisch hier en daar) beantwoordde. Hier lees je deel 1 van dit interessante gesprek!

Hoe gaat het nu met je? 

Het gaat momenteel goed genoeg. Er zijn genoeg verbeterpunten in mijn leven waar ik mee bezig ben. 

Wil je daar wat meer over vertellen? 

Ik vertel je niet meer over mijn privé leven om dezelfde reden als dat ik geen sociale media meer heb. Er was een tijd dat er zoveel gedonder was op mijn Facebook dat ik er niet gelukkig van werd. Zelf ben ik nogal bezig met mijn gezondheid en voeding, laat dat nou net onderwerpen zijn waar mensen zeer sterke overtuigingen over hebben en dat als profeten willen opdringen aan anderen. Gezien mijn bekendheid als dik persoon, mijn media uitspraken over mijn gezondheid, werd mijn Facebook een soort Jeruzalem waar continue oorlog was over de juiste leer. Het is dat Robin Schaper me zomaar gratis zijn boek gaf dat ik dit interview geef. Anders had ik het niet gedaan. Alsof meer praten iemand slanker, gelukkiger en gezonder maakt.

Ik zag je bij VegFest vorig jaar. Ben je zelf ook vegan?

Ik was bij VegFest om interessante presentaties en workshops bij te wonen. Technisch gezien ben ik geen vegan. Ik eet meestal plantaardig (whole food plant based) en soms zelfs een week of 2 weken achter elkaar, maar nooit een maand. Dat doe ik, omdat ik me fysiek beter voel bij ongeraffineerd plantaardig eten. Dat er dieren mee gered worden is mooi meegenomen, maar niet mijn hoofdzaak. Ik zou ook geen vegan willen zijn. Het gros van nieuwe toetreders zijn zo met imago bezig dat van concrete actie niks komt. Het is veel geblaat op internet, maar wat doen ze nou eigenlijk? Het is tegenwoordig een soort cult geworden dat vegan zijn. Een potluck hier, een vlog daar, een festival links, een blog rechts. Het is een soort hippe lifestyle waarbij vooral dames een theekransje houden. Dan heb ik meer respect voor echte actievoerders die concreet het bos in gaan om vogels weg te schrikken voor de jagers komen en de confrontatie met de jagers aangaan. Dat vond ik ook de meest coole presentatie op Vegfest. Zelf bewonder ik de militantie van een figuur als Gary Yourofsky. Dat is voor mij een echte veganist en geen 'vegan'. Vegan staat voor mij voor imago, terwijl een veganist voor mij staat voor passie. Op dit moment is mijn moraal dat ik mensen boven dieren vind staan. In hoeverre mensen dan dieren mogen gebruiken is een verhaal met veel nuances. Het is ook een verhaal wat veel vijandigheid binnen de gemeenschap zal bewerkstelligen. De ironie is dat vegans met grote groepen volgers elkaar de tent uitvechten om hun specifieke gedetailleerde visies, terwijl er van samenwerking weinig sprake is. Ook de factor geld via views verdienen zorgt voor veel ruis. Ik heb al het vertrouwen verloren in samenwerking binnen de gemeenschap. Yourofsky geeft zelf aan dat hij meer strijd ondervindt van vegans dan van buitenstaanders ironisch genoeg. Toch is er geen ontkomen aan. De milieuproblemen nemen exponentieel toe. Dat heeft in grote mate te maken met de veestapel. Over enkele tientallen jaren zijn de problemen zo groot dat overheden verplicht plantaardig eten moeten gaan opleggen. Dan zou je denken dat regeren is vooruit zien en er anno nu al maatregelen worden genomen. Helaas is het krachtenveld dat de vernietigende status quo in stand houdt te sterk. Wat alle grote revoluties in de geschiedenis gemeen hebben is dat het volk eerst de ellende zelf moet gaan ervaren alvorens er verandering mogelijk is. Simpel gezegd: op dit moment zijn de problemen nog niet groot genoeg. Wanneer over 50 jaar de Deltawerken doorbreken, dan ineens wel. Hedonisme zit nu eenmaal in de mens. Oude volken als de Romeinen, Inca's en Maya's zijn allemaal ten onder gegaan aan hedonisme. Klimaatverandering is de grootste bedreiging voor het overleven van de mensheid. Dat is voor mij reden genoeg om er -bij falen van vredelievende politiek-  oorlog voor te voeren. Alsof de theekrans 'vegans' zich gaan organiseren om een organisatie structuur neer te zetten met verschillende afdelingen die zich op verschillende gebieden naar een groter plan toe werken. Dat is dus fictie. Er zijn 2 problemen: 

1) de problemen zijn nog niet groot genoeg dus de massa zal niet bereikt worden (op de hippies na die graag op de vegan bandwagon springen) 

2) er is geen charismatische leider met goede diplomatieke vaardigheid die het grootste deel van de veganistische gemeenschap weet te binden in overkoepelende waardes, zodat de minderheid van fanatici die op nuances anders denken zich er toch bij aan sluiten

Dus terwijl de wereld naar de klote gaat, kan je niet anders dan afwachten. Zelf wacht ik op een calamiteit die de massa open stelt voor beïnvloeding, dan spring ik zelf op de zeepkist. Mochten zich genoeg mensen aansluiten dan marcheren we rustig naar Het Binnenhof. ;) 

Je noemt Gary Yourofsky als inspirerend persoon/veganist. Wat zijn in jouw ogen de belangrijkste lessen die andere veganisten/vegans van hem kunnen leren?

Voor alle duidelijkheid: Gary Yourofsky is voor mij geen inspirerend persoon. Ten opzichte  van de theekrans vegans vind ik Yourofsky een mooi voorbeeld van concrete actie waarbij hij zelfs de gevangenis in ging, daar heb ik waardering voor, niet dat hij mij of anderen zou moeten inspireren. Voor theekrans vegans heb ik simpelweg geen waardering. Het is zinloos de gevangenis in te gaan wanneer je met te weinig bent. Wanneer je namelijk met genoeg bent, dan is het juist het voormalig openbaar ministerie die in de gevangenis wordt gezet. Toen de arbeiders erachter kwamen dat ze met meer waren, was de guillotine snel klaargezet. 

Natuurlijk zijn er mensen van wie ik geleerd heb, alleen is er eigenlijk altijd wel een schaduwkant. Zo is er niemand die ik in het bijzonder wil noemen. Van Joel Fuhrman vind ik zijn Gombbs (greens, onions, mushrooms, beans, berries, seeds) methode om je fytochemicaliën profiel te optimaliseren enorm handig. Ik gebruik het elke dag. Tegelijkertijd is hij mij te commercieel en kan hij zijn eigen standpunt binnen het voedingsspectrum niet relativeren. Zo was ik bij een seminar van hem waarop een mevrouw zei 'oh dus u gelooft dat'. Hierop reageerde hij zichtbaar geïrriteerd met als antwoord dat het niet iets is wat hij gelooft, maar wat de wetenschap bewijst. 

Zo'n beetje alle groente doktoren hebben hier last van. Ze denken dat hun visie op de wetenschap de enige juiste is, terwijl er zoveel tegenstrijdigheid en zoveel persoonlijke interpretatie (ja ook de opzet en conclusies van onderzoeken zijn onderhevig aan interpretatie al doet iedereen alsof dat niet zo is) dat iets met zekerheid claimen eigenlijk nogal dom is. Dat vind ik ook zo mooi aan Jack Norris, die zegt heel vaak 'ik weet het niet' bij vragen uit het publiek. Als Norris iets zegt dan kun je er eigenlijk wel vanuit gaan dat de info komt van een Randomized Controlled Trial, anders is hij zeer voorzichtig. Al heb ik genoeg RCT's gezien die elkaar diametraal uitsluiten, iets wat onmogelijk zou moeten zijn, maar goed, dat er een grote voedingsparadox is, weet eigenlijk iedereen wel. Lange tijd was ik onder invloed van Colin Campbell, zijn boek The China Study is het meest fascinerende boek wat ik ooit gelezen heb. Mocht ik ooit politicus worden dan is het repliceren van zijn onderzoek iets wat ik graag zou willen opzetten. Zijn stelling inname over kanker proliferatie in relatie tot dierlijk eiwit kan het fundament van onze moderne samenleving stevig doen schudden. Het is jammer dat Colin zijn persoonlijke mail wisseling met mij heeft stop gezet. Bij mij gebeurde hetzelfde als in de beroemde Denise Minger discussie, simpelweg niet meer reageren. McDougall bewonder ik om zijn praktische insteek, maar hekel ik om zijn onterechte zelfvertrouwen. Zowel Campbell als Mcdougall zijn erg van 'doe maar gewoon wat, als het maar wfpb is'. Bij mij ging het stukken beter toen ik wat meer evenwicht erin bracht met Gombbs en met Michael Greger's Daily Dozen. Met wat experimenteren ben ik erachter gekomen wat bij mij het beste werkt. Zodoende doe ik van iedereen wat en is het lastig om 1 inspirerend iemand aan te wijzen. Het doet me nu ook aan de film Willow denken. De tovenaar vraagt aan zijn leerlingen een van zijn tien vingers te kiezen waarin een magische kracht verscholen ligt, iedereen kiest een vinger en niemand kiest de juiste. Logisch want de juiste oplossing is namelijk je eigen vinger kiezen. 

De Hokjesman is een mooie tv-uitzending over de dierenrechtenbeweging. Ik vroeg aan Jaap of hij deze al kende en hij ging het kijken. Als jij de aflevering nog niet kent, dan kan je 'm hier zien. 

Wat vond je van de aflevering Dierenvrienden van de Hokjesman? 

Wat er miste was in hoeverre veganisten het milieu vooruit helpen door vermindering van de veestapel en de tegenwoordig zeer populaire wfpb veganisten speelden ook geen rol. Op zich prima, want de titel was 'dierenvrienden', niet 'milieu vrienden' of 'gezondheid vrienden'. Voor de rest was het echt goed geresearched. Zo'n beetje alles zat erin. Grappig om te zien dat Felixoord er in zit. Die had ik via een beurs leren kennen (waar ik jou ook zag! ik zat toen bij je lezing) en toevallig woon ik dichtbij. Vorig jaar had ik nog geprobeerd een kavel daar te kopen, maar ik was niet de doelgroep natuurlijk. Felixoord is voor pensionado's. Toch is het hele idee briljant. Als minderheid valt er bijna niet tegen de status quo op te boksen. Om je dan te verenigen op een landgoed met gelijkgestemden zou mij veel levensgeluk brengen. Ooit werd er gedaan of verzuiling iets slechts was, maar het is juist iets moois. Laat de voetbal hooligans vooral samen in 1 vak zitten en laat 'de-planteneter-in-bredere-zin' ook lekker bij elkaar zitten. Iedereen blij, hoef je je ook niet te ergeren aan elkaar. Zelf ben ik momenteel een eco huis aan het bouwen op een kavel op een echte vrijbuiters gemeenschap, heel tof.  

Wie/wat bedoel je precies met de vegan theekrans? Kan je namen noemen zodat ik beter begrijp wat je er precies mee bedoelt? 

Iemand die veel praat over dat anderen dieren moeten redden, maar het zelf niet doet. Dat vervolgens gaat vertellen aan een vriendin die ook vegan is en ze daar lekker thee drinken tijdens het vlogje inspreken. Vervolgens gaat zo iemand naar een opening van een nieuwe vegan snackbar waar ze gaan praten over vegan kroketten. Ook moet er gereageerd worden via een 'rant' op andere vegans, die volgens hun persoonlijke definitie niet vegan genoeg zijn. Dat ze hun eigen rol in het niets doen vergeten, is eigenlijk standaard. Er wordt afgedaan naar politici, maar zelf worden ze niet politiek actief. Er moet natuurlijk geld verdiend worden via Youtube, dat is belangrijker dan in de echte wereld een verschil maken. Het zijn ook goede napraters. Dat ze soms haast letterlijk de grote namen (groente dokters, bekende auteurs etc) napapegaaien zonder enige eigen toevoeging, nuance of kritisch geluid. Met oogkleppen op iets van PubMed citeren. Daarmee hard gaan polariseren, terwijl het maar om 1 studie gaat waar genoeg kritiek op is van peers in het veld. Oh ja en natuurlijk hebben ze het onderzoek zelf niet nauwgezet gelezen, maar alleen de 5 gratis conclusieregels.  Het is ook belangrijk om erg met uiterlijk bezig te zijn. Siliconen en bil implantaten zijn normaal. Oh ja en natuurlijk roepen ze heel hard dat je bossen schaamhaar moeten laten staan als 'echte vegan' en dat je aan nofab moet doen en dat mannen een vasectomie moeten hebben. Ook moet je bergen op fietsen, het liefst in Chiang May, daar hoor je er pas bij wanneer het je lukt om in 1 zitting 30 bananen op te eten. Verder moet je een kamp kiezen tussen de vele zienswijze op veganisme. Dan hoor je in dat kamp de leider te steunen in aanvallen op leden van andere kampen. Vervolgens moet je helpen met de crowdfunding om de andere vegan leiders aan te klagen en in de gevangenis te krijgen. Ook kan het zijn dat er een knokploeg gevormd wordt om een bepaalde vegan van een ander kamp in elkaar te slaan. Vaak zie je bij theekrans vegans dat het vegan zijn voor hen meer te maken heeft met de mogelijkheid hun eetstoornis te valideren. Nee, ze hebben geen eetstoornis meer, want ze zijn toch gewoon principieel vegan?! Dat ze al 2 jaar niet meer ongesteld worden vertellen ze pas achteraf wanneer ze gestopt zijn met hun image ding van vegan zijn. Dat ze hun e-boek over een specifieke vorm van veganisme blijven verkopen, terwijl ze zelf er door allerlei klachten al vanaf gestapt zijn is regelrechte oplichting, maar hoort erbij. 

En er is nog zoveel meer..... ik laat het hier maar bij. De theekrans vegan centreert zich rond niks doen, terwijl er wel heel veel met het image rond vegan zijn gedaan wordt. Vegan zijn is dan verbastert tot een soort gedeformeerde dagbesteding. Eigenlijk ken ik geen andere subcultuur die zoveel tegenstrijdigheid in zich heeft als de uitwassen van het vegan zijn. Het is voor mij net Goede Tijden, Slechte Tijden.  Nu denk je misschien dat ik een grapje maak of het erger maak dan het is. Alles, ja echte alles, hierboven is gebeurd. Er zijn op internet zelfs 'vegan drama' sites die al deze ruzies samenvatten, daar hun full time baan van hebben gemaakt en er boven modaal van kunnen leven. Dat is echt een trieste werkelijkheid helaas. 

Laten we het positief proberen te zien. Er zijn genoeg theekrans vegans die oprecht goede intenties hebben en het hart op de goede plek hebben. Door gebrek aan leiderschap veganeren ze als ongeleide projectielen de rondte in. 

Denk je niet dat theekrans vegans dierenlevens redden? Freelee the banaan girl had/heeft een groot bereik en heeft veel mensen doen overstappen naar veganistisch eten...

Jaap geeft aan dat hij hier veel over te zeggen heeft. Ik ben benieuwd, je leest het binnenkort in deel twee! 

Sun, 06 August