Zoals ik in dit artikel voor One World uitleg, is het eten van dieren niet zonder risico’s. De dieren die we gebruiken als voedsel zijn een reservoir en doorgeefluik voor virussen en bacteriën die kunnen overspringen op de mens. Gezien de aantallen dieren die we slachten gaat het nog wonderbaarlijk vaak goed, maar het kan ook heel erg fout gaan. En het aantal dierziekten die op de mens kunnen overspringen neemt toe. Hierdoor liggen pandemieën zoals de huidige op de loer. Lees voor meer uitleg hierover mijn artikel op One World. 

Zou het niet ideaal zijn als mensen nog steeds kunnen eten wat ze gewend zijn, maar dat vlees, vis, zuivel, ei, leer, wol, dons worden gemaakt zonder dieren? De technologie die dit mogelijk maken is in opkomst. In dit blog meer uitleg over deze ‘cellulaire landbouw’.

Afbeelding: Future Fields

Wat is cellulaire landbouw?

De traditionele wijze van vleesproductie begint met het laten dekken of het insemineren van het dier. Vervolgens groeit er uit de bevruchte eicel een compleet dier. Het dier wordt vetgemest (of eerst nog gebruikt voor zuivel- of eierproductie) en gedood om vlees en bijproducten te verkrijgen. 

Cellulaire landbouw begint met een biopt: een stukje weefsel ter grootte van een sesamzaadje. Dit gebeurt met middels een prik in de bil of elders in het lichaam. Uit het biopt worden stamcellen geselecteerd. Deze cellen kunnen zich vermenigvuldigen tot grote aantallen. Hiervoor is een groeimedium nodig: een vloeistof met voeding en een groeifactor waardoor de cellen gaan groeien en zich gaan delen. Dit proces van het verkrijgen van de cellen totdat ze de gewenste zichzelf-vermenigvuldigende vorm hebben duurt een maand tot twee maanden. 

De celculturen worden op minuscule nano-steigertjes geplaatst (gemaakt van plantaardige eiwitten). Hier hechten de cellen zich aan waardoor ze in een bepaalde vorm groeien. Dit wordt in een bioreactor geplaatst met vloeistof dat suikers en aminozuren bevat om de cellen verder te laten groeien. In deze reactor duurt het twee tot drie weken voordat de cellen zich tot vlees, vet of het andere gewenste product hebben gevormd. Van deze producten wordt het eindproduct gevormd (zoals een hamburger, nugget, worstje) door het vlees en vet bij elkaar te voegen.

En dan krijg je bijvoorbeeld dit gekweekte kippenvlees van het Amerikaanse Memphis Meats. Dit bedrijf is nu de eerste kweekvleesfabriek ter wereld aan het bouwen in de VS.

Overigens kan je in principe alles kweken met cellen: vlees, vis, zuivel, leer, vet, collageen, ei, huisdierenvoer, materialen die lijken op zijde en wol en zelfs menselijke borstmelk. Zie onder dit blog een lijst van startups en wat zij ontwikkelen. 

Misverstand rond kalfsserum

In de medische wereld wordt kalfsserum gebruikt als groeimedium om cellen te kweken voor medisch onderzoek. Hierin zitten factoren die stamcellen activeren om te groeien. Voor cellulaire landbouw is dit als groeimedium echter totaal onbetaalbaar en bovendien in strijd met het doel. Het is dan ook nooit de bedoeling geweest om dit serum te gebruiken voor de uiteindelijke productie van gekweekte producten. 

Een aantal bedrijven is er al in geslaagd om zonder dit serum vlees te kweken. Er is ook een bedrijf dat zich specialiseert in plantaardige groeimedia voor verschillende kweekproducten. Dus het is in principe niet meer nodig om kalfsserum te gebruiken, ook niet voor beginnende startups die met cellulaire landbouw aan de slag gaan. 

Het is wel belangrijk dat ook universiteiten hier onderzoek naar doen, zodat de kennis over plantaardige groeimedia openlijk beschikbaar wordt voor iedereen die met cellulaire landbouw aan de slag wil. Dan hoeven ze niet opnieuw het wiel uit te vinden of afhankelijk te zijn van de bedrijven die het geheime recept hebben. 

Hoe zit het met voedselveiligheid en duurzaamheid? 

Er worden gezonde cellen van gezonde dieren geselecteerd en doorgekweekt. Als dit op hygiënische wijze wordt gedaan, dan is dit vele malen veiliger dan wanneer er dieren worden gebruikt. 

Wat er in een (doorzichtige) bioreactor gebeurt met kweekvlees is veel beter te monitoren dan wat er in een dierenlichaam gebeurt. Het is een gecontroleerde omgeving, waardoor de cellen niet blootgesteld worden aan allerlei omstandigheden en ziektekiemen, zoals wel bij dieren het geval is. Antibiotica zijn dan ook niet nodig voor kweekvlees. 

Wat duurzaamheid betreft: er is in ieder geval vele malen minder land nodig. Volgens experts heeft kweekvlees namelijk een ‘voederconversie’ van 95-98%. Bijna één op één dus. De voederconversies van rundvlees, varkensvlees, zuivel, kip en eieren zijn over het algemeen respectievelijk 4, 10, 25, 50 en 60%. Dit betekent dat we er bij dieren dus veel meer voedsel in pompen dan we ervoor terugkrijgen. Bij kweekvlees krijgen we nagenoeg al het voedsel dat we erin stoppen terug in de vorm van vlees. Daarom hebben we vele malen minder land nodig om voedsel (veevoer) te verbouwen. Dat land kan terug naar de natuur, wat fantastisch nieuws is voor het klimaat en de biodiversiteit. 

Er is alleen nog één vraag: hoe wekken we de energie op die nodig is om de bioreactoren waarin de cellen groeien continu op 37 graden te houden? Als we willen dat het echt duurzaam is, zou deze energie CO2-neutraal opgewekt moeten worden. 

Zie ook deze twee grafieken uit de twee bekendste life cycle analyses van kweekvlees: 

Hoe staan de boeren en de vleesindustrie hier tegenover?

Twee gigantische Amerikaanse vleesproducenten, Tyson Foods en Cargill, hebben geïnvesteerd in de kweekvleesfabriek van Memphis Meats die nu wordt gebouwd. En startups geven aan dat boeren hun stallen zouden kunnen ombouwen naar productiefaciliteiten voor cellulaire landbouw. 

De directeur van kweekvlees startup Future Meat verwoordt het als volgt: “In plaats van dat je een boer een stal geeft met 50.000 kippen, geef je ze 10.000 machines om vlees mee te kweken. […..] Wij leveren de boeren dan eigenlijk een equivalent van zaden waarmee ze hun eigen biomassa kunnen kweken.” 

Het is dus goed mogelijk dat cellulaire landbouw een oplossing is die zelfs de ‘dierindustrie’ zal kunnen bekoren. 

‘Cell based’ kipnuggets van JUST, eendensaté van Memphis Meats, gehaktbal van MosaMeat en zalm van Wild Type

Wanneer komt het op de markt?

Deze technologie kan honderden miljarden dierenlevens besparen en vanwege de sterk verhoogde voedselveiligheid ook nog eens tot in de miljoenen mensenlevens (uitleg hierover lees je in mijn stuk op One World). Daarnaast helpt het het klimaat en de biodiversiteit enorm als we geen veevoer meer hoeven te verbouwen. Het is dus op vele fronten van groot belang dat we hier een topprioriteit van maken. Maar is het realistisch dat de cellulaire landbouw ons op korte termijn van voedsel gaat voorzien? 

De prognose is dat deze gekweekte producten vóór 2025 verkrijgbaar zullen zijn op kleine schaal bij exclusieve restaurants en winkels en ná 2025 op grotere schaal bij supermarkten. Denktank RethinkX voorspelt dat in de VS de veestapel gehalveerd zal zijn in 2030 door de opkomst van ‘plant based’ producten, maar ook ‘cell based’ producten. 

Mooie ontwikkelingen dus, die geen dag te vroeg komen. Op naar een diervrije voedselvoorziening!  

Lijst van bedrijven die cellulaire landbouw ontwikkelen:  

  1. Memphis Meats, VS: rund, varken en gevogelte
  2. Future Meat, Israël : rund, lam, kip
  3. Just, VS: rund, varken, gevogelte, vis
  4. Mission Barns, VS: rund, varken, gevogelte, vis
  5. Cellular Agriculture, VK: rund, varken, gevogelte
  6. Meatable, Nederland: rund en varken
  7. VOW, Australië: varken en kangoeroe
  8. Gourmey Paris, Frankrijk: gevogelte
  9. SuperMeat, Israël: gevogelte (foie gras)
  10. Clear Meat, India: gevogelte
  11. Peace of Meat, België: gevogelte (foie gras) 
  12. Vital Meat, Frankrijk: gevogelte
  13. MeaTech, Israël: gevogelte
  14. LabFarm, VS: rund
  15. Mosa Meat, Nederland: rund
  16. Aleph, Israël: rund
  17. Biofood, Israël: rund
  18. Biftek.co, Turkije: rund
  19. Cell Farm, Argentinië: rund
  20. Bio.Tech.Foods, Spanje: varken
  21. New Age Meats, VS: varken
  22. Fork & Goode, VS: varken
  23. Higher Stakes, VK: varken
  24. Avant, Hong Kong: vis/schaaldieren
  25. Blue Nalu, VS: vis/schaaldieren
  26. Wild Type, VS: vis/schaaldieren
  27. Shiok Meats, Singapore: vis/schaaldieren
  28. Finless Foods, VS: vis/schaaldieren
  29. Seafuture Sustainable Biotech, Canada: vis/schaaldieren
  30. Clean Research, VS: vis/schaaldieren
  31. Heuros, Australië: vlees, onbekend welke soort
  32. Alife Foods, Duitsland: vlees, waarschijnlijk rund
  33. Matrix Meats, VS: steigers van nanovezels om gekweekte cellen de gewenste (vlees gelijkende) vorm te geven
  34. Future Fields, Canada: groeimedia voor verschillende kweekproducten 
  35. Perfect Day, VS: zuivel
  36. Legendairy foods, Duitsland: zuivel
  37. Novacca, Denemarken: zuivel
  38. TurtleTree Labs, Singapore: zuivel en borstvoeding
  39. Biomilq – human milk for babies, VS: borstvoeding
  40. Geltor, VS: collageen
  41. Cubic foods, Spanje: vet
  42. Because animals, VS: honden- en kattenvoer 
  43. Bond Pet Foods, VS: honden- en kattenvoer gevogelte (kip)
  44. Spiber, Japan: zijde, wol, leer
  45. Modern Meadow, VS: leer
  46. Pembient, VS: hoorns
  47. Integriculture, Japan: vlees en materialen

1 Comment

  1. Pingback: Kweekvlees voor het eerst te koop (in Singapore) | gezondheid.be - Epic Place

Write A Comment

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.