Zoals je inmiddels vast wel weet is er op dit moment te veel CO2 in onze atmosfeer. CO2 houdt warmte vast en onze aarde warmt gevaarlijk snel op door de grote hoeveelheden CO2. Het klimaatpanel van de VN stelt vast bij meer dan 450 ppm (parts per million) CO2, de wereldwijde temperatuur zeer waarschijnlijk opwarmt met 2 graden Celsius.
Bij een wereldwijde opwarming van 2 graden treden ‘feedback loops’ in werking: bosbranden waar veel CO2 bij vrijkomt, de noordpool die volledig wegsmelt waardoor het zonlicht niet langer weerkaatst wordt en het smelten van het permafrost waardoor grote hoeveelheden methaan zullen vrijkomen. Door dit alles zal de opwarming van de aarde nog meer versnellen met extreme omstandigheden tot gevolg. Een gevaarlijke situatie dus, die niemand moet willen.
Op dit moment zitten we, schrik niet, op bijna 415 ppm CO2. De afgelopen zeven jaar is het CO2-gehalte in onze atmosfeer gestegen met 3,5 ppm CO2 per jaar. Als we zo nog tien jaar doorgaan, verandert onze aarde in een voor mensen en dieren vijandige planeet.
Negatieve emissies
Daarom is het van belang om zo snel mogelijk te stoppen (liefst vandaag nog) met het uitstoten van broeikasgassen. Daarnaast zijn negatieve emissies van belang: het onttrekken van CO2 aan de atmosfeer.
Als we wereldwijd overstappen op een plantaardig eetpatroon, dan kan 75% van de landbouwgrond weer natuur worden. Deze verwilderde landbouwgrond/herwonnen natuur zou voor meer dan honderd jaar lang 8,1 Gigaton CO2 per jaar uit de lucht absorberen. Dat is zo’n 15% van de huidige mondiale CO2-uitstoot. Momenteel nemen bossen/planten op land zo’n 25% van de mondiale uitstoot op, dat zou dan dus 40% kunnen worden. Daarnaast stopt de uitstoot uit de veehouderij uiteraard en dit is ook zo’n 15 procent van de mondiale CO2-uitstoot. Stoppen met dieren eten is zodoende een essentieel onderdeel van het stabiliseren van het klimaat.
Visserij
Maar stoppen met de visserij is minstens zo belangrijk. Sommige mensen menen dat vis eten prima is, omdat de visserij geen land verbruikt en er niet zoveel CO2 ontstaat als bij de veehouderij. Dit gaat overigens niet op voor kweekvis. Zo’n 46% van de wereldwijde visproductie is kweekvis. Oxford University zegt over kweekvis: “Onze bevindingen zijn dat zoetwater kweekbassins 0 tot 450 g methaan per kg vis veroorzaken (ter vergelijking: bij de spijsvertering van melkkoeien ontstaat ~30 tot 400 g per kg vlees).” Met andere woorden: kweekvis veroorzaakt per kilo product soms dus nog meer broeikasgas dan koeien.
Kweekgarnalen zijn overigens ook een ramp. Garnalenkweekbassins zijn meestal gelegen aan kusten. De bassins nemen veel ruimte in waar de natuur helaas voor moet wijken. De ecosystemen aan deze kusten bestaan uit magrovebossen, algen en wieren. De mangrovebossen, algen en wieren nemen per hectare bijna drie keer zoveel CO2 op als bossen/planten op land. Maar door de garnalenkwekerij, waar 55% van de garnalen vandaan komt, worden deze CO2-slurpers vernietigd.
Vissen halen CO2 permanent uit de atmosfeer
Terug naar de visserij. De oceanen nemen zo’n 30% van de mondiale CO2-uitstoot op. Vissen vervullen hierin een fundamentele rol. Dat doen ze op de volgende manieren.
– Vissen beschermen de mangrovebossen, algen en wieren aan de kusten doordat ze planten-etende populaties in balans houden. Hierdoor kunnen deze CO2-slurpende planten floreren.
– Vissen zorgen voor voedingsstoffen voor plankton. Plankton leeft aan de oppervlakte. Dit zijn minuscule plantjes die CO2 opnemen. Sommige vissen (zoals walvissen) poepen aan de oppervlakte. En doordat vissen verticaal en horizontaal op en neer zwemmen, zorgen ze ervoor dat niet alle nutriënten afdalen naar de bodem, maar aan de oppervlakte blijven. Hierdoor kan plankton floreren en dus meer CO2 opnemen.
– Vissen binden CO2 in hun ontlasting. De zwaardere deeltjes in de ontlasting dalen af naar de zeebodem en blijven daar, waardoor het daarin opgeslagen CO2 niet meer terugkomt voor honderden jaren (zoals dat bijvoorbeeld met bomen en planten wel kan gebeuren bij bosbranden).
– Vissen binden daarnaast CO2 in hun lichamen. Als hun skeletten afdalen naar de zeebodem, komt de hierin opgeslagen CO2 ook niet meer terug voor honderden jaren. Eén gemiddelde walvis slaat wel 33 ton CO2 op, dat is evenveel als 1500 bomen in een jaar absorberen.
– Sommige vissen, zoals tonijn, haring en heilbot binden CO2 in calciumcarbonaat (kalksteen). Niet alleen bindt dit CO2, maar het gaat ook oceaanverzuring tegen. Oceanen hebben een bepaalde pH-waarde die verandert door het teveel aan CO2. Dit is slecht voor het zeeleven. Er is daardoor namelijk minder kalk beschikbaar. Kalk is nodig voor het vormen van koraal en skeletten van schelpdieren, welke aan de basis staan van de voedselketens in zee. En deze ketens: mangrovebossen, algen, wieren, koralen, schelpdieren, vissen en plankton zijn onmisbaar voor ons klimaat.
Om al deze redenen is elke vis die uit de oceanen wordt gevist er één teveel. Net zoals elke kilo CO2 die de atmosfeer in wordt gepompt.
We moeten alles op alles zetten om het CO2-gehalte in de atmosfeer te stabiliseren. En liever nog: omlaag te brengen. Daarbij hebben we in vissen uitstekende bondgenoten. In plaats van ze te vangen en op te eten, kunnen we vissen dus beter gewoon met rust laten zodat zij hun belangrijke werk kunnen doen. Wij hebben daar alle belang bij.
Zo kan je vis vervangen:
Omega 3 is belangrijk voor hart-en bloedvaten en de hersenen. Omega 3 haal je uit dagelijks een eetlepel gebroken lijnzaad, een eetlepel chiazaad en een handje walnoten (alles verkrijgbaar in de supermarkt). Je kan daarnaast een algensupplement nemen om er zeker van te zijn dat je genoeg Omega 3 binnenkrijgt. Bijvoorbeeld van TestaOmega, Flinndal of OrangeFit.
Voor de smaak en structuur kan je diverse visvervangers uitproberen. Bijvoorbeeld de vissticks en visburgers van Vivera (verkrijgbaar bij diverse supermarkten). De visburger en zalmfilet van SoFine (verkrijgbaar bij diverse supermarkten). De vissticks van Woezel en Pip (verkrijgbaar bij Jumbo). De sashimi bij Vegan Junk Food Bar (Amsterdam en Rotterdam). En voor tonijn en garnalen kan je terecht bij webshops Veggie4U en V-markt. Ook kan je zelf plantaardige tonijnsalade en kibbeling maken.