NRC Checkt: “Niet te checken of kreeften pijn voelen” 

In Zwitserland is het sinds 10 januari verboden geworden om kreeften levend te koken. Dit was voor NRC Checkt reden om te checken of kreeften pijn voelen als ze levend gekookt worden. In het artikel kwam de volgende wetenschappelijke bevinding aan bod: “Krabben en heremietkreeften kunnen leren een hokje te vermijden waarin ze een elektrische schok krijgen. Ook als er een lekker hapje ligt. Ze zijn zich dus bewust van die negatieve prikkel.”  NRC Checkt stelde dan ook dat het vaststaat dat kreeften kunnen voelen.

En toch besloot NRC Checkt dat ‘het niet te checken is’ of kreeften pijn kunnen voelen als ze levend gekookt worden, omdat kreeften geen hersenen hebben zoals wij. Ja, kreeften reageren hetzelfde als wij op pijn. Maar toch stelt NRC Checkt dat we op basis hiervan niet kunnen beoordelen of kreeften pijn voelen, omdat je er volgens hen ‘nooit achter komt hoe kreeften pijn beleven’…. 

Ik was sprakeloos. Kon NRC Checkt deze stelling niet tenminste beoordelen als grotendeels waar? Hoe kon hun onderzoek leiden tot zo’n apathische conclusie? 

Zijn wij slim genoeg om dieren te begrijpen? 

Richard Dawkins is een wereldberoemde evolutiebioloog. Hij stelde onlangs in zijn nieuwe boek ‘Science in the Soul’ dat het waarschijnlijk is dat de meeste niet-menselijke diersoorten meer pijn voelen dan mensen. Mensen leren namelijk sneller dan de meeste diersoorten. Daarom hoeven pijnprikkels minder sterk te zijn bij mensen dan bij de meeste diersoorten.

Primatoloog Frans de Waal stelt daarnaast dat wij mensen andere diersoorten zwaar onderwaarderen. Hij vraagt zich af of wij wel slim genoeg zijn om dieren te begrijpen. NRC Checkt demonstreert met het artikel over kreeften dat er zeker nog stappen te maken zijn. 

Bioloog Freek Vonk laat zijn fans graag zien hoe bijzonder dieren zijn. Toch heeft hij meerdere malen aangegeven geen problemen te hebben met het eten van dieren. Frans de Waal ook niet, hierover zei hij in het programma Zomergasten (ongeveer): “Ik ben teveel bioloog om geen vlees te eten. In de natuur eet iedereen elkaar op”. Van Richard Dawkins is niet bekend of hij zelf vlees eet of niet. 

De vraag die wij onszelf stellen is niet: “Kunnen dieren lijden?” maar “Zijn dieren eetbaar?” 

De reden dat de meeste mensen, inclusief de schrijver en redacteurs van NRC Checkt en zelfs beroemde biologen (die het nota bene voor dieren opnemen) vlees eten niet afkeuren, is omdat we ons onbewust eerst afvragen of een dier eetbaar is, voordat we de intelligentie van een dier beoordelen. Uit drie psychologische studies bleek dat:

1) Dieren die voor consumptie bedoeld zijn minder mentale capaciteiten worden toegekend. 

2) Vleeseters ontkennen dat consumptiedieren een bewustzijn hebben als hen de link tussen vlees en dierenleed wordt voorgelegd. 

3) Als mensen verwachten dat een dier wordt geconsumeerd, dan wordt vaker ontkend dat ze een bewustzijn hebben. 

Bron: Bastian, Loughnan, et al., 2012.

Een voorbeeld: stel je laat twee groepen mensen dezelfde kangoeroe zien, met precies dezelfde kenmerken en mate van intelligentie. Bij de eerste groep vertel je dat de kangoeroe wordt gegeten, bij de tweede groep vertel je dat de kangoeroe niet geschikt is om te eten. De kangoeroe zal in de eerste groep als minder intelligent worden ingeschat dan in de tweede groep. Dezelfde kangoeroe, met als enige verschil of het dier gegeten wordt door mensen of niet, wordt in het ene geval als slim en in het andere geval als dom beschouwd.  

Aangezien wij mensen een afschuw hebben van dierenleed, maar tegelijkertijd graag vlees eten, hebben we een dergelijk psychologisch systeem ingebouwd waarbij we dus denken dat de dieren die wij eten minder voelen en ervaren. 

Wat kunnen we doen om dit te doorbreken? 

Het enige dat wij kunnen doen is informatie delen met anderen. Dus: zelf goed leren argumenteren waarom het niet ok is om dieren te eten (bijvoorbeeld omdat varkens, kippen, vissen en koeien ook intelligente en voelende dieren zijn, maar ook omdat het slecht is voor het milieu en de gezondheid) en daar met mensen over praten en vooral ook vragen stellen zodat ze er zelf over gaan nadenken. Of, als je daar niet van houdt: blogs schrijven, brieven of opiniestukken naar kranten sturen, flyers uitdelen, lezingen of filmavondjes organiseren etcetera. 

In mijn ervaring gaan mensen door alle nieuwe informatie en een (wellicht wel door jou) in gang gezet bewustwordingsproces op den duur meer rationele voedselkeuzes maken.

Help ook mee aan een diervriendelijke voedselvoorziening: teken onze petitie voor een #onsjemindervleesreclame en deel het met jouw familie/vrienden/sociale netwerk! 

Write A Comment

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.